Thu nhập cá nhân và cách tính thuế

Thuế Thu nhập cá nhân (Thuế TNCN) được hiểu như thế nào?

Thuế TNCN là mức thuế trực thu tính trên thu nhập của người nộp thuế sau khi đã trừ đi các thu nhập miễn thuế và các khoản được giảm trừ gia cảnh.

 Có thể hiểu đơn giản theo cách dễ nhớ nhất thì đó chính là số tiền mà người có thu nhập phải lấy một phần tiền lương hoặc từ những nguồn thu nhập khác để nộp vào ngân sách nhà nước.

 Đối tượng nộp thuế TNCN là ai?

 

 Theo quy định tại Điều 2 Luật thuế thu nhập cá nhân 2007, sửa đổi bổ sung 2012, đối tượng nộp thuế TNCN bao gồm:

Cá nhân cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong và ngoài lãnh thổ nước Việt Nam, đáp ứng các điều kiện sau:

Cá nhân không cư trú có thu nhập chịu thuế phát sinh trong lãnh thổ nước Việt Nam

 Căn cứ vào tiền lương phải nộp thuế.

Căn cứ vào tính thuế thu nhập cá nhân.

 Theo Điều 7 Thông tư 111/2013/TT-BTC, căn cứ tính thuế đối với thu nhập từ tiền lương/ tiền công là thu nhập tính thuế và thuế suất, cụ thể:

THU NHẬP TÍNH  THUẾ

=

THU NHẬP CHỊU THUẾ

-

CÁC KHOẢN GIẢM TRỪ:           ✪  Giảm trừ gia cảnh.   ✪  Khoản đóng bảo hiểm/ quỹ hưu trí tự nguyện.   ✪  Khoản đóng góp từ thiện/ nhân đạo/ khuyến học.   ✪ Khoản giảm trừ hoặc là mức giảm trừ.

 

 Theo Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC và Điều 1 Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, mức giảm trừ vào thu nhập chịu thuế của cá nhân trước khi xác định thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công như sau:

 

Lưu ý:   Khi quyết toán thuế cho kỳ tính thuế năm 2020 thì áp dụng mức giảm trừ gia cảnh mới.

Giảm trừ đối với các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện:
Những khoản đóng bảo hiểm bao gồm: Bảo hiểm xã hội/ bảo hiểm y tế/ bảo hiểm thất nghiệp/ bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với một số ngành nghề phải tham gia bảo hiểm bắt buộc:	Tỷ lệ trích bảo hiểm vào lương của người lao động tương ứng:  ✪  BHXH: 8% ✪  BHYT: 1.5% ✪  BHTN: 1%.
Những khoản đóng vào Quỹ hưu trí tự nguyện:	Mức đóng quỹ hưu trí tự nguyện được trừ ra khỏi thu nhập chịu thuế theo kết quả thực tế phát sinh nhưng mà tối đa không vượt quá 01 triệu đồng/tháng  tức là 12 triệu đồng/năm)

 

Giảm trừ đối với những khoản đóng góp từ thiện/ nhân đạo/ khuyến học:
Những khoản chi đóng góp vào những tổ chứccơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người khuyết tật, người già không nơi nương tựa.	✪  Mức giảm trừ tối đa không vượt quá thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công và thu nhập từ kinh doanh của năm tính thuế phát sinh đóng góp từ thiện nhân đạo, khuyến học. ✪  Phải có tài liệu chứng minh.
Khoản chi đóng góp vào các quỹ từ thiện, quỹ nhân đạo, quỹ khuyến học được thành lập và hoạt động theo nghị định của Chính phủ.

 

Công thức tính thuế thu nhập cá nhân:

(1) Thuế thu nhập cá nhân phải nộp

=

Thu nhập tính thuế

x

Thuế suất

 

Trong đó:

(2) Thu nhập tính thuế

=

Thu nhập chịu thuế

-

Các khoản giảm trừ

 

(3) Thu nhập chịu thuế

=

Tổng thu nhập

-

Các khoản được miễn

 

Phương pháp tính thuế TNCN

Có 03 cách tính thuế thu nhập cá nhân từ tiền lương, tiền công áp dụng cho 03 đối tượng khác nhau như sau:

+ Lũy tiến từng phần: cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động có thời hạn từ 03 tháng trở lên.

+ Khấu trừ 10%: cá nhân ký hợp đồng lao động có thời hạn dưới 03 tháng hoặc không ký hợp đồng lao động.

+ Khấu trừ 20%: cá nhân không cư trú, thường là người nước ngoài.

Cách tính thuế theo biểu lũy tiến từng phần được áp dụng như sau:

 

 

Bên cạnh đó để thuận tiện cho việc tính toán số liệu thì chúng ta có thể áp dụng phương pháp tính rút gọn theo phụ lục số 01/PL-TNCN ban hành kèm theo Thông tư 111/2013/TT-BTC:

 

 Tổng thu nhập từ tiền lương/ tiền công

 Theo khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, thu nhập từ tiền lương, tiền công là khoản thu nhập người lao động nhận được từ người sử dụng lao động, bao gồm:

Tiền lương/ tiền công và các khoản có tính chất như tiền lương/ tiền công dưới các hình thức bằng tiền hoặc không bằng tiền.

Những khoản phụ cấp/ trợ cấp hoặc trừ 11 khoản phụ cấp/ trợ cấp quy định

Tiền thù lao nhận được dưới các hình thức như:

Tiền nhận được từ tham gia các hiệp hội kinh doanh/ hội đồng quản trị doanh nghiệp/ ban kiểm soát doanh nghiệp/ ban quản lý dự án/ hội đồng quản lý hoặc là những hiệp hội/ hội nghề nghiệp/ các tổ chức khác.

Những khoản lợi ích trích bằng tiền hoặc không bằng tiền mà cá nhân nhận được ngoài tiền lương/ tiền công do người sử dụng lao động trả mà người bị nộp thuế được hưởng dưới mọi hình thức.

Những khoản thưởng bằng tiền hoặc không bằng tiền bất kể dưới mọi hình thức, bao gồm thưởng bằng chứng khoán nhưng đặc biệt là trừ những khoản tiền thưởng của:

Các khoản thu nhập không tính thuế thu nhập cá nhân

 

 Theo khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC (sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC), những khoản phục cấp không tính vào thu nhập chịu thuế TNCN gồm:

a. 11 khoản phụ cấp hoặc trợ cấp:

>>  Trước khi nói rõ 11 khoản phụ cấp hoặc trợ cấp thì Quý bạn đọc hãy cùng TAF phân biệt giữa hai khái niệm Phụ và trợ cấp nhé.

>>  Sau khi đã phân biệt sợ lược về hai khái niệm trên thì chúng ta tiếp tục tìm hiểu về 11 khoản trợ cấp, phụ cấp là gì nhé.

Trợ cấp/ phụ cấp ưu đãi hàng tháng và trợ cấp một lần theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công.

Trợ cấp hàng tháng/ một lần đối với các đối tượng tham gia kháng chiến, bảo vệ tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế, thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ.

Phụ cấp quốc phòng an ninh, các khoản trợ cấp đối với lực lượng vũ trang.

Phụ cấp độc hại nguy hiểm đối với những ngành nghề hoặc là công việc ở nơi làm việc có yếu tố độc hại nguy hiểm.

Phụ cấp thu hút/ khu vực.

Trợ cấp khó khăn đột xuất/ tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp/ trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi/ mức hưởng chế độ thai sản/ mức hưởng dưỡng sức phục hồi sức khoẻ sau thai sản...

 Trợ cấp với các đối tượng được bảo trợ xã hội.

Phụ cấp phục vụ với  vị trí lãnh đạo cấp cao.

Trợ cấp một lần đối với cá nhân khi chuyển công tác đến vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, thiếu thốn.

Phụ cấp với nhân viên y tế thôn, bản.

Phụ cấp đặc thù ngành nghề được quy định rõ.

b. Mức khoán chi văn phòng phẩm/ công tác phí/ điện thoại/ trang phục:

>>  Trường hợp người lao động làm việc trong các tổ chức kinh doanh/ các văn phòng đại diện thì mức khoán chi áp dụng theo như sau:

Chi trang phục:

 Khoản tiền ăn trưa, ăn giữa ca:

Công tác phí:

Tiền điện thoại:

Hiện nay Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp công ty không quy định rõ ràng do đó sẽ thực hiện theo các quy định của công ty (ghi trong hợp đồng lao động/ Thỏa ước lao động tập thể/ quy chế tài chính/ v…v…v..)

c. Tiền xe đưa đón, tiền thưởng

d. Các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền

e. Các khoản lợi ích khác:

>>  Theo điểm g khoản 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC (bổ sung bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC) không tính vào thu nhập chịu thuế các khoản thu nhập như là:

Hỗ trợ của người sử dụng lao động cho việc khám chữa bệnh hiểm nghèo cho bản thân/ nhân thân người lao động.

Khoản tiền nhận được theo quy định về sử dụng phương tiện đi lại trong cơ quan Nhà nước/ đơn vị sự nghiệp công lập/ tổ chức Đảng/ đoàn thể.

Khoản tiền nhận được theo chế độ nhà ở công vụ.

Khoản tiền nhận được do tổ chức, cá nhân trả thu nhập chi ma chay, cưới hỏi, ốm đau cho bản thân và gia đình người lao động.

Thu nhập được miễn thuế từ tiền lương, tiền công

 

Theo điểm i khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC, thu nhập từ tiền lương, tiền công được miễn thuế là khoản thu nhập từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, làm việc trong giờ theo quy định của Bộ luật Lao động, cụ thể:

Phần tiền lương/ tiền công trả cao hơn do phải làm việc ban đêm, làm thêm giờ được miễn thuế căn cứ vào tiền lương, tiền công thực trả do phải làm đêm, thêm giờ trừ (-) đi mức tiền lương, tiền công tính theo ngày làm việc bình thường.

Tổ chức, cá nhân trả thu nhập phải lập bảng kê phản ánh rõ thời gian làm đêm, làm thêm giờ, khoản tiền lương trả thêm do làm đêm, làm thêm giờ đã trả cho người lao động. Bảng kê này được lưu tại đơn vị trả thu nhập và xuất trình khi có yêu cầu của cơ quan thuế.

Ngoài các khoản được miễn thuế từ tiền lương, tiền công trên, người lao động nếu có các khoản thu nhập sau thì sẽ không bị tính thuế như: Tiền ăn trưa, ăn giữa ca, tiền điện thoại…

 Giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc

 Điều kiện được tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc:

Người nộp thuế được tính giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc nếu người nộp thuế đã đăng ký thuế và được cấp mã số thuế.

Phải có hồ sơ chứng minh và đăng ký người phụ thuộc.

 Ai là người phụ thuộc?

Theo điểm d khoản 1 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, người phụ thuộc bao gồm những đối tượng là:

⭐ Con: Con đẻ, con nuôi hợp pháp, con ngoài giá thú, con riêng của vợ, con riêng của chồng, cụ thể gồm:

Trong trường hợp 1: Đối với người trong độ tuổi lao động phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau:

Trong trường hợp 2: Đối với người ngoài độ tuổi lao động không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 01 triệu đồng.

⭐ Các cá nhân khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế đang phải trực tiếp nuôi dưỡng gồm:

Lưu ý:   Những Cá nhân khác không nơi nương tựa mà người nộp thuế đang phải trực tiếp nuôi phải buộc đáp ứng được các điều kiện sau đây thì mới được giảm trừ:

=> Trường hợp 1: Người trong độ tuổi lao động phải đáp ứng đồng thời các điều kiện:

=> Trường hợp 2: Người ngoài độ tuổi lao động phải không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 01 triệu đồng

Bài viết trên đây là chia sẻ nhỏ mà TAF muốn gửi đến Quý doanh nghiệp và bạn đọc gần xa.

Hi vọng những kiến thức nhỏ mà TAF cung cấp có thể giúp ích được cho mọi người.

Nếu thấy hay thì hãy like và share cho TAF nhé hoặc nếu muốn đóng góp ý kiến cho bài viết trên thì đừng ngần ngại, hãy liên hệ ngay về địa chỉ sau:

 

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KIỂM TOÁN TAF

? Trụ sở chính: 62A Phạm Ngọc Thạch, Phường 6, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh

☎ Hotline : 0978 666 600

? Zalo : 0978 666 600 (Mr J)

? Email: info@taf.vn

? Website: taf.vn

Xem thêm:     Miễn thuế thu nhập cá nhân năm 2021